دستگاه GC-MS
دستگاه GC-MS که یکی از پیشرفته ترین دستگاه ها در زمینه آنالیز دستگاهی است که از دو قسمت کروماتوگراف گازی و طیف سنج جرمی تشکیل شده است. در این روش، اجزای یک مخلوط، پس از جداسازی توسط کروماتوگرافی گازی، در طیف سنج جرمی شناسایی میشوند. از آنجایی که ورود نمونه به دستگاه از طریق کروماتوگراف گازی است، لذا نمونه هایی قابل آنالیز با دستگاه GC-MS هستند که فرار بوده، فشار بخار قابل توجهی داشته و در اثر حرارت، تخریب و یا تجزیه نشوند.
در روش کروماتوگرافی گازی، فاز گازی یک گاز بی اثر مانند هلیوم، نیتروژن، آرگون و دیاکسید کربن است و به فاز متحرک، گاز حامل نیز میگویند. فاز ساکن هم جسمی جامد جاذب یا لایه نازکی از یک مایع غیر فرار است که به دیواره داخلی ستون یا به صورت پوششی روی سطح گلولههای شیشهای یا فلزی قرار داده شدهاست.
در صورتی که فاز ساکن جسم جامد جاذب باشد، کروماتوگرافی گازی گویند و اگر فاز ساکن مایع غیر فرار باشد آن را کروماتوگرافی گاز مایع گویند. اما هردو به کروماتوگرافی گازی معروف هستند.
در کروماتوگرافی گازی، جداسازی اجزای یک مخلوط متناسب با میزان توزیع اجزای تشکیل دهنده مخلوط بین فاز متحرک گازی و فاز ساکن جامد یا مایع صورت میگیرد. در روش GC، گاز حامل مخلوط را درون ستون حرکت میدهد و بین دو فاز در حالت تعادل (گاز-مایع) اجزا تشکیل دهنده مخلوط توزیع میشوند؛ بنابراین فاز متحرک اجزا تشکیل دهنده نمونه را به طرف بیرون ستون حرکت میدهد و هر مولکولی که با ارتباط سستتر جذب ستون شدهاست، زودتر و جزئی که قدرت جذب بیشتری با ستون دارد، دیرتر از ستون خارج میشود؛ بنابراین، اجزای مخلوط از یکدیگر جدا میگردند.
از جمله کاربرد های دستگاه GC-MS در صنایع، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
